Eudokia: ziekenhuis met een ziel in Rotterdam-Noord
Wie vandaag de dag langs het Eudokiaplein loopt, ziet woningen, winkels en een druk kruispunt van straten. Maar wie teruggaat in de tijd, ziet hier het markante Eudokia Ziekenhuis aan de Bergweg. Een gebouw dat ruim een eeuw lang een rol speelde in het leven van duizenden Rotterdammers.
Eudokia begon in 1890 in een villa met de toepasselijke naam Welbehagen. Oorspronkelijk was het bedoeld als gesticht voor chronisch zieken – mensen die niet meer beter zouden worden, maar wel een plek nodig hadden om verzorgd en waardig te leven. De oprichters, verbonden aan de Gereformeerde Kerk, gaven het een nieuwe naam: Eudokia, Grieks voor “welbehagen”. Daarmee wilden ze uitdrukken dat het verblijf meer moest zijn dan een medische noodzaak. Het moest ook een plek zijn waar patiënten zich geborgen voelden.
Van gesticht tot volwaardig ziekenhuis
In de eerste decennia was het Eudokia een rustige plek, bijna huiselijk. Er zijn verhalen van patiënten die er jarenlang woonden en er bijna een tweede familie vonden. Maar naarmate de geneeskunde zich ontwikkelde, veranderde ook Eudokia. Na de Tweede Wereldoorlog groeide het uit tot een volwaardig algemeen ziekenhuis, compleet met poliklinieken, operatiekamers en moderne afdelingen.
In de jaren zestig en zeventig stond het ziekenhuis bekend als degelijk en vooruitstrevend. Artsen en verpleegkundigen uit de buurt kenden hun patiënten vaak persoonlijk. Oud-buurtbewoners herinneren zich nog hoe je vanaf de Bergweg de patiëntenkamers kon zien, waar mensen soms met open raam naar buiten zwaaiden. Voor veel Rotterdammers was Eudokia “hun” ziekenhuis – dichtbij, vertrouwd en overzichtelijk.
Een aardig detail: in 1982 was Eudokia het eerste ziekenhuis in Nederland dat patiënten een keuzemenu voor warme maaltijden aanbood. Geen standaard prakje meer, maar zelf kiezen. Het lijkt klein, maar voor veel patiënten voelde het als een enorme vooruitgang: eindelijk een beetje regie over de dag.
Wist je dat… er ook een radiostudio zat?
Minder bekend is dat er in de jaren zeventig tot eind jaren tachtig een radiostudio in het ziekenhuis was gevestigd. Vrijwilligers van Ziekenomroep De Maasstad maakten daar programma’s voor patiënten in Eudokia én in andere zieken- en verpleeghuizen in de stad. Verzoekplaatjes, groeten en live-verslagen – zo klonk er wekelijks radio rechtstreeks vanuit het ziekenhuis. Het gaf patiënten afleiding en soms zelfs het gevoel dat de buitenwereld een stukje dichterbij kwam.
Het einde van een tijdperk
In 1991 fuseerde Eudokia met het Bergwegziekenhuis. Uiteindelijk ging het op in het IJsselland Ziekenhuis in Capelle aan den IJssel. Het gebouw aan de Bergweg werd gesloopt. Waar ooit de witte jassen door de gangen liepen en patiënten door de ramen naar buiten tuurden, ligt nu het Eudokiaplein met woningen, winkels en de markante passage. Alleen de naam herinnert nog aan het ziekenhuis dat hier meer dan een eeuw stond.
Herinneringen aan Eudokia
Veel Rotterdammers dragen warme herinneringen met zich mee. Oud-verpleegkundigen vertellen hoe ze in de nachtdienst de stilte door de gangen voelden en hoe klein de wereld kon worden rond een ziekbed. Buurtbewoners weten nog hoe ze als kind met een bloemetje of doosje chocolaatjes op ziekenbezoek gingen. En patiënten herinneren zich de vertrouwde sfeer, het uitzicht op de Bergweg en de persoonlijke zorg die je er kreeg.
Wie oude foto’s van het ziekenhuis bekijkt, ziet een gebouw dat stevig en vertrouwd in de wijk stond. Op oude kaarten valt duidelijk te zien hoe het Eudokia zich nestelde tussen Bergsingel en Bergweg – een ankerpunt in het veranderende stadsbeeld van Rotterdam-Noord.
Eudokia mag dan verdwenen zijn, in de verhalen van patiënten, medewerkers en buurtbewoners leeft het ziekenhuis voort als een plek met een ziel – een ziekenhuis dat meer was dan alleen een gebouw van baksteen en beton.
Video over het verdwijnen van het Bergweg en Eudokia ziekenhuis (1989)
Volg de 010fluencer op Instagram. Klik hier en kijk hoe hij de zaken vernultiniseert.
De Noordergids heeft ook een pagina op Facebook. Volg ons en krijg automatisch onze berichten in je nieuwsoverzicht. Ga naar de Noordergids op Facebook.